2001: A Space Oddissey
(Stanley Kubrick, 1968)
Prachtige
science-fictionfilm naar een verhaal van Arthur C. Clarke. In het eerste
deel zien we hoe de aap door buitenaardse invloed mens werd, en deel twee
gaat over de bemanning van een ruimteschip die op zoek is naar die bron
van de aardse beschaving, en daarbij in moeilijkheden komt als de boordcomputer
een andere opvatting over de missie blijkt te hebben. Heerlijk filosofisch,
indrukwekkende beelden, effecten die er nu nog steeds goed uitzien, en
dat alles ondersteund door de muziek van Johann (Die Schöne Blaue
Donau) en Richard (Also Sprach Zarathustra) Strauss. Kubrick
maakte verder onder meer A clockwork orange en Dr. Strangelove,
allebei klassiekers. Meer over hem en zijn films is te vinden op Voyager:
The Films of Stanley Kubrick.
|
|
Apocalypse Now (Francis
Ford Coppola, 1979)
Joseph
Conrads Heart of Darkness, maar dan tijdens de Vietnamoorlog. Over
de zoektocht van een geheimagent (Martin Sheen) naar een excentrieke officier
(Marlon Brando) die z'n eigen koninkrijk heeft gesticht, met als doel deze
te doden. Bijna iedereen in de film is gestoord (een officier vraagt om
een napalm-bombardement omdat hij wil surfen) en de begrippen 'goed' en
'kwaad' spelen geen enkele rol. Het einde is hypnotiserend. De combinatie
van prachtige beelden, indrukwekkende gebeurtenissen (dat het slachten
van een waterbuffel zo'n mooi filmfragment op kan leveren...) en de muziek
van The Doors (The End, waarmee de film overigens ook begint) is
ijzersterk.
Er zijn een aantal sites
op internet gewijdt aan deze film, zoals Lincoln's
Apocalypse Now Page waarop onder andere een kort fragment uit de film
te zien is.
Ook heel boeiend is Hearts
of Darkness, een documentaire over het maken van Apocalypse Now,
die Coppola's vrouw Eleanor maakte.
|
|
Brazil (Terry Gilliam,
1985 )
Een
ambtenaar probeert in een door en door bureaucratische maatschappij een
administratieve fout te herstellen, en dat met nogal verstrekkende gevolgen.
Variant op Orwells 1984 met typische Gilliam-kenmerken: een absurd
gevoel voor humor, avontuurlijk cameragebruik , bizarre attributen en decors
en overdonderende effecten, met name in de droomscenes. Bovendien speelt
Gilliam hier graag met fragmenten uit andere films, zoals de trappenscene
uit Pantserkruiser Potemkin, met een enorme stofzuiger in de rol van de
kin derwagen. Aan deze film is een complete, erg mooie, internetsite gewijd
met allerlei informatie, foto's en videofragmenten: Terry
Gilliam's Brazil.
Gilliam werd bekend als
de man van de animatiefilmpjes uit Monty Python's Flying Circus.
Hij blijkt echter ook een erg getalenteerd regisseur te zijn, met een geheel
eigen stijl. Andere films van hem zijn onder andere Time Bandits,
The fisher king en Twelve monkeys.
|
|
Citizen Kane (Orson Welles,
1941)
Welles'
debuut, en meteen de laatste grote film waarbij hij de vrije hand had,
gebaseerd op het leven van William Randolph Hearst, die er daarna alles
aan zou doen om Welles' carriere te vernietigen.Een journalist tracht zich
middels interviews met getuigen een beeld te vormen van het leven van krantenmagnaat
Charles Foster Kane. Langzaam aan vallen de stukjes samen en wordt duidelijk
hoe en waarom hij de persoon werd die hij was. Een film over idealisme,
machtswellust en eenzaamheid, en volgens veel filmkenners de beste film
aller tijden.
|
|
Gothic (Ken Russell,
1986)
Over
de nacht waarin Mary Shelley Frankenstein bedacht. Percy en Mary
Shelley bezoeken Lord Byron in zijn kasteel in Zwitserland en proberen
de geest van hun doodgeboren kind op te roepen. Inderdaad wordt er iets
opgeroepen maar het is zeker geen kind. In een razend tempo volgen de gebeurtenissen
elkaar op. Surrealistische, soms schokkende beelden en een ronduit gothische
sfeer, mede door de muziek van Thomas Dolby.
|
|
Jour de Fète (Jaques
Tati, 1949)
Tati
was een meester in het observeren van het komische in alledaags menselijk
gedrag. Hij maakte een paar hilarische films die bol staan van de visuele
grappen maar dit is misschien wel de leukste. Slome postbode besluit, onder
invloed van een film over amerikaanse postbezorging, zijn techniek te verbeteren.
De film komt wat traag op gang maar zodra het tempo er eenmaal in zit heb
ik altijd al snel buikpijn van het lachen. Andere films van Tati die zeer
de moeite waard zijn zijn Les vacances de monsieur Hulot en Mon
oncle. Ook al van die heerlijke buikpijnfilms.
|
|
Lawrence of Arabia (David
Lean, 1962)
Epos van grootse proporties over de Britse officier die tijdens
WO1 verschillende Arabische stammen wist te verenigen tot een leger en
daarmee de Turken versloeg. De grens tussen idealisme en grootheidswaanzin
blijkt erg smal te zijn. Deze film moet ik beslist nog eens in de bioscoop
zien.
|
|
Once upon a Time in the
West (Sergio Leone, 1969)
Er
hoort gewoon een van de westerns van Leone in deze lijst te staan, en deze
is het geworden. Typische Leone kenmerken als close-ups van broeierig kijkende
mannen en de muziek van Ennio Morricone spelen ook in deze film weer een
grote rol, terwijl ook de techniek om via korte, vage, flashbacks een gebeurtenis
te reconstrueren vaker door Leone werd gebruikt. Het verhaal vertel ik
niet, bij deze film vertel je al gauw te veel. Andere Leone-favorieten
zijn voor mij For a few dollars more en vooral Once upon a time
in America.
|
|
Paris, Texas (Wim Wenders,
1984)
Ook
weer zo'n 'stukjes-vallen-in-elkaar-film', maar dan wel de meest ontroerende
die ik ken, onder meer door de indringende muziek van Ry Cooder. Man wordt,
na jaren te zijn vermist, totaal verdwaasd aangetroffen in woestijn en
daarna opgenomen door zijn broer en diens vrouw, die ook al jaren voor
zijn zoontje zorgen. De hernieuwde kennismaking tussen vader en zoon, en
de daarna volgende zoektocht naar zijn vrouw eindigen in een hartverscheurende
climax.
|
|
The Rocky Horror Picture
Show (Richard O'Brien, 1973)
De
ultieme cult-film, en hier eigenlijk niet helemaal op z'n plaats, want
RHPS is op z'n best als totaalfenomeen met live-show en publieksparticipatie.
Maar nu dat dat er voorlopig in Nederland niet in zit ga ik er ook geen
hele pagina aan wijden. Ik heb deze film op de best mogelijk manier leren
kennen, namelijk in z'n vorm als totaalfenomeen en zonder enig idee te
hebben wat me te wachten stond. Een echte virgin, zoals fans dat dan noemen.
En na afloop was ik meteen een fanatieke fan. Eigenlijk is dit de enige
juiste manier om er kennis mee te maken. Dus niet op tv, niet op video,
maar in een aftands zaaltje, met een groep acteurs, een uitgelaten en verkleed
publiek en gewapend met een fles wodka en een waterpistool geschikt voor
de lange afstand. Oh ja, het verhaal....Een jong stel met autopech klopt
aan bij het kasteel van een buitenaardse travestiet met een bijzondere
missie. En de rest moet je zelf maar zien. Mocht dit alles je aanspreken, kijk dan ook eens bij
de Nederlandse Rocky Horror fanclub.
|
|
Stalker (Andrei Tarkovsky,
1979)
Ergens
in Rusland is jaren geleden een meteoor neergekomen, en het betreffende
gebied is een verboden zone. Midden in dit gebied is een kamer waar ieders
diepste wens uitkomt. Slechts één man, de stalker, weet waar
deze kamer zich bevindt en is bereid mensen er heen te leiden. Mooi somber
camerawerk en dito muziek. Een nogal surrealistische film die indertijd
door de sovjet-authoriteiten meteen verboden werd omdat ze hem, terecht,
als een uiting van dissidente ideeën zagen. Tarkovsky zou daarna in
grote problemen komen en worden uitgewezen naar Zweden. Tarkovsky maakte
onder andere ook Andrei Rublev, over de beroemde ikonenschilder,
en Solaris, een film die wel het Russische antwoord op 2001
wordt genoemd. Meer over deze kunstenaar vindt je op de Andrei
Tarkovsky HomePage
|
|
The Ten Commandments
(Cecil B. DeMille, 1956)
Meeslepende
verfilming van het Mozes-verhaal van de meester van de Bijbel-film, DeMille,
die alles uit de kast haalt om er een spectaculaire film van te maken.
Duurt bijna 4 uur maar verveelt geen minuut. De effecten zijn wat verouderd
maar de decors blijven prachtig, en de paar historische fouten die DeMille
maakt mogen hem ook vergeven worden.
|
|
Young Frankenstein (Mel
Brooks, 1974 )
Door
nogal flauwe films als Spaceballs, History of the world, part
one en Men in Tights zou je bijna gaan vergeten dat Brooks ooit
geweldig leuke films maakte (met name The Producers, Blazing
Saddles en natuurlijk deze film). Maar die dateren dan ook van voor
de tijd dat hij het met tweederangs acteurs moest doen en de woordspeling
als een grote vorm van humor ging beschouwen. Bovendien vond hij het toen
nog niet nodig om in iedere film te pas en te onpas op nogal flauwe wijze
aan zijn joodse afkomst te refereren. Afstammeling van de beruchte Dr.
Frankenstein slaagt er in om het bekende monster weer tot leven te brengen
en probeert deze op te voeden tot een beschaafd mens.
|